از بین رفتن میل جنسی در برخی افراد به پدیده‌ای نگران‌کننده تبدیل شده است؛ پدیده‌ای که ریشه‌های آن را نمی‌توان تنها در مسائل جسمی جست‌وجو کرد. بسیاری از این موارد، نتیجه آسیب‌های روانی، اختلالات شخصیت و شکل‌گیری گرایشات انحرافی چون سادیسم، مازوخیسم، همجنس‌گرایی یا انزجار جنسی هستند که در طی سال‌ها و در واکنش به تجارب تلخ یا انحراف در مسیر رشد روانی فرد شکل گرفته‌اند. در این مقاله، با نگاهی علمی و تحلیلی به بررسی تأثیر این عوامل بر میل جنسی می‌پردازیم و راهکارهایی برای بازگشت به تعادل روانی و جنسی ارائه می‌دهیم.
بی میلی جنسی چیست؟
بی میلی جنسی که در علم پزشکی به آن “اختلال کاهش میل جنسی” (Hypoactive Sexual Desire Disorder – HSDD) نیز گفته میشود، به معنای فقدان یا کاهش مداوم و مکرر افکار، خیال‌پردازی‌ها و تمایل برای فعالیت جنسی است. نکته کلیدی این است که این کمبود میل جنسی باعث ایجاد پریشانی و ناراحتی در فرد میشود. مهم است بدانیم که هیچ سطح “نرمالی” برای میل جنسی وجود ندارد و این میزان از فردی به فرد دیگر کاملا متفاوت است. مشکل زمانی آغاز میشود که این کاهش میل، کیفیت زندگی و رضایت فردی یا رضایت در رابطه عاطفی شما را تحت تاثیر قرار دهد.
اختلالات جنسی
۱-سادیسم و تأثیر آن بر میل جنسی:
سادیسم نوعی گرایش جنسی است که فرد از آسیب رساندن جسمی یا روانی به شریک جنسی خود لذت می‌برد. این گرایش معمولاً ریشه در اختلالات شخصیت، آسیب‌های روانی دوران کودکی یا تجربه‌های جنسی تحریف‌شده دارد. در موارد شدید، فرد ممکن است دیگر نتواند با روابط جنسی عادی تحریک شود و همین وابستگی افراطی به درد یا تحقیر، به مرور باعث کاهش یا حتی خاموشی کامل میل جنسی در شرایط عادی میشود. اگرفکر میکنید که، به سادیسم مبتلا هستید حتما باید به فکر درمان سادیسم جنسی خود باشید.
۲-مازوخیسم و افت میل جنسی:
مازوخیسم یا تمایل به دریافت درد و تحقیر در روابط جنسی نیز یکی از انحرافات جنسی شناخته‌شده است که گاهی منجر به کاهش میل جنسی در روابط معمولی می‌گردد. افراد مازوخیست ممکن است تنها در شرایط خاصی بتوانند احساس لذت کنند و این امر باعث میشود در مواجهه با روابط سالم و معمول، میل جنسیشان خاموش یا سرکوب شود. این ناهماهنگی در تحریک جنسی، به‌ویژه در روابط بلندمدت، مشکلات زیادی را به دنبال دارد.
۳-همجنس‌گرایی و تعارض روانی:
اگرچه همجنس‌گرایی به خودی خود در برخی جوامع به عنوان یک گرایش جنسی طبیعی پذیرفته شده است، اما در بسیاری از فرهنگ‌ها و سیستم‌های تربیتی، فرد همجنس‌گرا ممکن است با فشارهای روانی شدید، احساس گناه یا سرکوب درونی مواجه شود. این تعارض مداوم بین گرایش واقعی و انتظارات اجتماعی، میتواند موجب سردی جنسی، انکار میل و در نهایت از بین رفتن تدریجی میل جنسی شود. افراد درگیر این تعارض، اغلب دچار افسردگی یا اضطراب مزمن نیز میشوند که خود مزید بر علت خواهد بود.
علت های روحی کاهش میل جنسی
کاهش میل جنسی به ندرت تنها یک علت دارد. این مشکل معمولا نتیجه ترکیبی از عوامل روانی، جسمی و سبک زندگی است. ذهن قدرتمندترین اندام جنسی است. هر عاملی که بر سلامت روان شما تاثیر بگذارد، میتواند مستقیما شعله میل جنسی را کم کند.
- استرس و اضطراب: فشارهای کاری، مالی یا مشکلات زندگی روزمره، بدن را در حالت "جنگ یا گریز" قرار می‌دهد. در این حالت، هورمون استرس (کورتیزول) افزایش یافته و تولید هورمون‌های جنسی سرکوب میشود.
- افسردگی: این بیماری به طور مستقیم مواد شیمیایی مغز که مسئول لذت و میل هستند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افسردگی انرژی، انگیزه و علاقه شما به تمام فعالیت‌های لذت‌بخش، از جمله رابطه جنسی را از بین می‌برد.
- مشکلات در رابطه عاطفی: عدم صمیمیت، دعواهای حل نشده، خیانت یا ضعف در برقراری ارتباط با شریک عاطفی، یکی از بزرگترین قاتلان میل جنسی است. وقتی از نظر عاطفی از شریک خود دور هستید، نزدیکی فیزیکی دشوار میشود.
- تصویر بدنی ضعیف و کاهش اعتماد به نفس: اگر احساس خوبی نسبت به بدن خود نداشته باشید، احساس جذابیت جنسی و تمایل به برهنه شدن در مقابل دیگری دشوار خواهد بود.
- تجربیات منفی گذشته: سابقه سوءاستفاده جنسی یا تجربیات آسیب‌زای دیگر میتواند منجر به ترس و اجتناب از صمیمیت جنسی شود.
علل جسمی بی میلی جنسی
گاهی اوقات ریشه بی میلی جنسی در یک مشکل پزشکی یا تغییرات فیزیکی بدن نهفته است.
- در مردان: کاهش سطح تستوسترون، هورمون اصلی جنسی مردانه، یکی از دلایل اصلی کاهش میل جنسی است.
- در زنان: نوسانات استروژن، به خصوص در دوران یائسگی، بارداری و شیردهی، میتواند باعث خشکی واژن و کاهش شدید میل جنسی شود.
- بیماری‌های مزمن: بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، ام اس و سرطان می‌توانند به دلیل تاثیر بر سیستم عصبی، جریان خون و سطح انرژی، میل جنسی را کاهش دهند.
- مصرف داروها: بسیاری از داروهای رایج دارای عوارض جانبی جنسی هستند. داروهای ضدافسردگی (به خصوص دسته SSRI)، داروهای فشار خون، ضد اضطراب‌ها و قرص‌های ضدبارداری از این جمله‌اند.
- درد هنگام نزدیکی (دیسپارونیا): این مشکل که در زنان شایع‌تر است، به دلیل خشکی واژن یا بیماری‌هایی مانند واژینیسموس رخ می‌دهد و به طور طبیعی فرد را از رابطه جنسی بیزار میکند.
- خستگی مفرط: کمبود خواب، آپنه خواب یا خستگی ناشی از کار زیاد یا مراقبت از فرزندان، انرژی لازم برای داشتن تمایل جنسی را از شما می‌گیرد.
سبک زندگی ناسالم
عادات روزمره شما تاثیر مستقیمی بر میل جنسی‌تان دارند.
- مصرف الکل و مواد مخدر: اگرچه مصرف کم الکل ممکن است مهارهای اولیه را کم کند، اما مصرف زیاد و مداوم آن یک سرکوبگر قوی برای میل جنسی است.
- چاقی و اضافه وزن: چاقی بر هورمون‌ها، انرژی و تصویر بدنی تاثیر منفی می‌گذارد.
- ورزش نکردن یا ورزش بیش از حد: عدم فعالیت بدنی جریان خون و انرژی را کاهش می‌دهد. از طرف دیگر، ورزش بسیار شدید و طاقت‌فرسا نیز میتواند بدن را خسته کرده و هورمون‌های جنسی را سرکوب کند.
مردها در چه سنی میل جنسیشان کم میشود؟
میل جنسی در مردان به طور مستقیم با سطح هورمون تستوسترون مرتبط است. سطح این هورمون معمولا در اواخر نوجوانی و دهه ۲۰ زندگی به اوج خود می‌رسد. پس از ۳۰ سالگی، سطح تستوسترون به طور طبیعی و به آرامی (حدود ۱٪ در سال) شروع به کاهش میکند. این کاهش تدریجی است، اما بسیاری از مردان متوجه تغییرات محسوس در میل جنسی خود در دهه ۴۰ و به خصوص ۵۰ زندگی خود میشوند. این پدیده گاهی “آندروپوز” یا “یائسگی مردانه” نامیده میشود.
برای تقویت میل جنسی مردان چه بخوریم؟
در حالی که هیچ غذای جادویی برای افزایش فوری میل جنسی وجود ندارد، یک رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی خاص میتواند به بهبود سطح هورمون‌ها، افزایش جریان خون و تقویت سلامت جنسی مردان کمک کند.
- غذاهای سرشار از روی (Zinc): این ماده معدنی نقش کلیدی در تولید تستوسترون دارد. کمبود روی مستقیما با کاهش تستوسترون مرتبط است. منابع غنی از روی عبارتند از: صدف خوراکی، گوشت قرمز، مرغ، حبوبات (لوبیا و نخود)، و تخم کدو.
- غذاهای تقویت کننده جریان خون: سلامت جنسی به سلامت قلب و عروق وابسته است. غذاهایی که به تولید نیتریک اکساید در بدن کمک میکنند، باعث گشاد شدن رگ‌های خونی و بهبود جریان خون میشوند که این امر برای نعوظ حیاتی است. این غذاها شامل:
- هندوانه: حاوی سیترولین است که در بدن به آرژنین (یک تقویت کننده نیتریک اکساید) تبدیل میشود.
- سبزیجات با برگ تیره: اسفناج و کلم پیچ سرشار از نیترات هستند.
- شکلات تلخ: حاوی فلاونوئید است که به سلامت عروق کمک میکند.
- آجیل و دانه‌ها: مانند پسته و گردو.
- ماهی‌های چرب: ماهی‌هایی مانند سالمون و ساردین سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که برای سلامت قلب و بهبود جریان خون فوق‌العاده‌اند.
- میوه‌ها: میوه‌هایی مانند انواع توت‌ها و مرکبات حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام فلاونوئید هستند که تحقیقات، مصرف آنها را با کاهش ریسک اختلال نعوظ مرتبط دانسته‌اند.
علت سرد مزاجی زنان چیست؟
اصطلاح “سرد مزاجی” یک عبارت کلی است که معمولا به بی میلی جنسی در زنان اشاره دارد. علل آن بسیار پیچیده و چندلایه است و شامل تمام موارد روانی، جسمی و سبک زندگی که در بالا ذکر شد، میشود. اما برخی دلایل در زنان شایع‌تر هستند:
- تغییرات هورمونی: یائسگی، بارداری و شیردهی.
- درد هنگام نزدیکی: ناشی از خشکی واژن یا واژینیسموس.
- فشارهای روانی و خستگی: زنان اغلب مسئولیت‌های چندگانه‌ای در خانه و محل کار دارند که منجر به خستگی ذهنی و جسمی شدید میشود.
- مشکلات در رابطه و عدم صمیمیت عاطفی: زنان برای داشتن میل جنسی، نیاز بیشتری به احساس امنیت و صمیمیت عاطفی با شریک خود دارند.
- تصویر بدنی منفی.
خصوصیات زنان سرد مزاج
اصطلاح «سرد مزاجی» یک برچسب کلی است، اما زنانی که از کاهش میل جنسی (HSDD) رنج میبرند، معمولا مجموعه‌ای از خصوصیات و تجربیات مشترک را گزارش میدهند. این خصوصیات، ویژگی‌های شخصیتی ذاتی نیستند، بلکه پیامدهای یک مشکل پزشکی یا روانی هستند.
- فقدان افکار و خیال‌پردازی‌های جنسی: یکی از بارزترین خصوصیات، خالی بودن ذهن از افکار یا فانتزی‌های مرتبط با رابطه جنسی است. آنها به ندرت به صورت خودجوش به مسائل جنسی فکر میکنند.
- عدم شروع رابطه جنسی: این زنان تقریبا هرگز پیش‌قدم برای شروع رابطه جنسی نمیشوند و اغلب به درخواست‌های شریک خود نیز با بی‌میلی یا به عنوان یک وظیفه پاسخ میدهند.
- کاهش پاسخ به محرک‌ها: محرک‌هایی که قبلا برایشان جذابیت جنسی داشت (مانند لمس، بوسه یا کلمات عاشقانه)، دیگر تاثیر چندانی در برانگیختگی آنها ندارد.
- تجربه رابطه جنسی به عنوان یک وظیفه: آنها ممکن است برای راضی نگه داشتن شریک خود یا از روی احساس تکلیف، وارد رابطه شوند، اما در طول آن احساس لذت، هیجان یا صمیمیت عمیق نمیکنند و بیشتر منتظر تمام شدن آن هستند.
- احساسات منفی ثانویه: این بی‌میلی اغلب با احساس گناه، اضطراب در مورد عملکرد، نگرانی از نارضایتی شریک عاطفی و کاهش اعتماد به نفس همراه است که این خود یک چرخه معیوب ایجاد کرده و مشکل را تشدید میکند.
راهکارهای خانگی افزایش میل جنسی
قبل از مراجعه به پزشک، می‌توانید با چند راهکار ساده و خانگی، تغییرات مثبتی ایجاد کنید:
- مدیریت استرس: تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا یا تنفس عمیق را امتحان کنید.
- خواب کافی و باکیفیت: ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه را در اولویت قرار دهید.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی متوسط مانند پیاده‌روی سریع، شنا یا دویدن، جریان خون را بهبود بخشیده و انرژی را افزایش می‌دهد.
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم را افزایش دهید.
- کاهش مصرف الکل.
- وزن ایده آل
انواع روش های درمان بی میلی جنسی
اگر راهکارهای خانگی موثر نبود، درمان‌های تخصصی زیر در دسترس هستند:
- روان درمانی و سکس تراپی: اگر ریشه مشکل روانی یا ارتباطی باشد، صحبت با یک درمانگر میتواند بسیار موثر باشد. درمانگر به شما کمک میکند تا استرس را مدیریت کرده و الگوهای فکری منفی را اصلاح کنید.
- درمان جایگزینی با تستوسترون (TRT): اگر آزمایش خون، سطح پایین تستوسترون را نشان دهد، پزشک ممکن است ژل، تزریق یا چسب‌های پوستی تستوسترون را برای بازگرداندن سطح هورمون به حالت طبیعی تجویز کند.
- تغییر داروها: اگر بی میلی جنسی ناشی از عوارض یک دارو باشد، پزشک ممکن است دوز آن را تغییر داده یا داروی جایگزین تجویز کند.
- مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای: کنترل موثر دیابت، فشار خون و سایر بیماری‌ها میتواند به بازگشت میل جنسی کمک کند.
درمان کاهش میل جنسی در زنان
درمان برای زنان نیز یک رویکرد چندجانبه را می‌طلبد:
سکس تراپی و مشاوره: این روش یکی از موثرترین درمان‌ها برای زنان است. درمانگر به زن کمک میکند تا با بدن خود ارتباط بهتری برقرار کند، در مورد نیازهایش صحبت کند و تکنیک‌هایی مانند “ذهن‌آگاهی” را برای تمرکز بر لذت بیاموزد. زوج‌درمانی نیز برای بهبود رابطه بسیار مفید است.
استروژن درمانی: به خصوص برای زنان یائسه، کرم‌ها یا حلقه‌های واژینال استروژن می‌توانند خشکی واژن را برطرف کرده و درد را کاهش دهند که به طور غیرمستقیم میل جنسی را بهبود می‌بخشد.
تستوسترون درمانی: اگرچه یک درمان تایید شده برای زنان نیست، اما گاهی اوقات دوزهای پایین تستوسترون به صورت “آف-لیبل” برای افزایش میل جنسی زنان تجویز میشود.
داروهای تایید شده: دو داروی اصلی برای درمان HSDD در زنان پیش از یائسگی تایید شده‌اند:
-فلیبانسرین (Addyi): یک قرص روزانه که بر مواد شیمیایی مغز تاثیر می‌گذارد.
-برملانوتید (Vyleesi): یک تزریق است که قبل از فعالیت جنسی استفاده میشود.
استفاده از روان‌کننده‌ها (لوبریکانت‌ها): یک راهکار ساده و موثر برای کاهش درد ناشی از خشکی واژن.
نشانه های تمایل به رابطه در زنان
درک نشانه‌های تمایل به رابطه در زنان به بهبود صمیمیت کمک میکند. این نشانه‌ها میتواند کلامی (مانند صحبت کردن در مورد فانتزی‌ها یا ابراز علاقه مستقیم) یا غیرکلامی باشد. نشانه‌های غیرکلامی شامل موارد زیر است:
- افزایش تماس فیزیکی (مانند لمس کردن بازو، پشت یا صورت)
- برقراری تماس چشمی طولانی و عمیق
- لبخند زدن و خندیدن بیشتر
- لحن صدای گرم‌تر و صمیمی‌تر
درمان بی میلی جنسی با هیپنوتیزم
بازگشت میل جنسی با هیپنوتیزم یکی از روش‌های مؤثر و طبیعی برای افرادی‌ست که به دلایل روانی دچار کاهش یا از بین رفتن میل جنسی شده‌اند. هیپنوتراپی با کاهش استرس، درمان اضطراب، افسردگی پنهان و بازگرداندن تعادل ذهنی، به فعال‌سازی دوباره‌ی میل جنسی در ناخودآگاه کمک میکند. این روش همچنین باورهای منفی، ترس‌ها یا تجربه‌های جنسی ناخوشایند گذشته را بازنویسی کرده و احساس امنیت، اعتماد به نفس و اشتیاق جنسی سالم را در فرد تقویت میکند. اگر مشکل جسمی خاصی وجود نداشته باشد، هیپنوتیزم میتواند یکی از بهترین و کم‌عارضه‌ترین راه‌ها برای بازیابی میل جنسی باشد البته اگر توسط دکتر هیپنوتیزم مجرب انجام شود.
علت بی میلی جنسی در زنان
۱-مصرف قرص ضد بارداری
داروهای ضد بارداری می توانند میل جنسی را در برخی زنان افزایش و در برخی دیگر کاهش دهند. طبق گفته پزشکان، هر نوع داروی ضد بارداری که حاوی هورمون های اضافی باشد، می تواند تعادل طبیعی هورمون های بدن شما را مختل کرده و در نتیجه بر میل جنسی تان تأثیر بگذارد. داروهای ضد بارداری هورمونی شامل قرص های ترکیبی ضد بارداری، برچسب یا حلقه واژینال، قرص پروژسترون، ایمپلنت ضد بارداری، آمپول دپو پروورا و IUD هورمونی می شوند.
بهترین راه درمان
«بسیاری از زنان هیچ تأثیری از داروهای ضد بارداری هورمونی بر میل جنسی خود تجربه نمی کنند و در زنانی که متوجه تأثیر می شوند، ممکن است این وضعیت ظرف چند ماه برطرف شود. اگر پس از این مدت تغییراتی مداوم در میل جنسی خود مشاهده کردید، بهتر است با یک پزشک متخصص در این زمینه صحبت کنید.»
۲-یائسگی
در دوران یائسگی و پس از آن، تغییرات سطح هورمون های استروژن و تستوسترون می تواند بر میل جنسی اثر بگذارد. «سطح تستوسترون در طول زندگی بانوان به طور طبیعی کم می شود و سطح استروژن هم معمولاً نزدیک یائسگی به شدت افت می کند. این کاهش استروژن نه تنها میل جنسی را کم می کند، بلکه باعث کاهش ترشحات طبیعی واژن هم می شود که می تواند منجر به خشکی واژن و در نتیجه، ناراحتی و حتی درد هنگام رابطه جنسی شود.» البته، در حالی که بسیاری از بانوان در دوران یائسگی علاقه کمتری به رابطه جنسی نشان می دهند، همیشه پای مشکلات جسمی در میان نیست. استرس های زندگی، بیماری همسر یا مشکلات جنسی همسر هم می توانند در این امر دخیل باشند.
بهترین راه درمان
بهتر است با پزشک عمومی درباره جایگزین هورمون درمانی(HRT) صحبت کنید، چون تحقیقات نشان داده اند افرادی که از این درمان استفاده می کنند، میل جنسی بیشتری را تجربه خواهند کرد. البته، بعضی خانم ها، مثل کسانی که خطر ابتلا به سرطان سینه در آنها بالاست، ممکن است گزینه مناسبی برای این درمان نباشند. تحقیقات نشان داده اند که میل جنسی با بالا رفتن سن آقایان هم کم می شود. در این موارد، درمان با تستوسترون می تواند کمک کننده باشد. باز هم بهتر است درباره گزینه های موجود با پزشک مشورت کنید.
۳-زایمان
با اینکه مطالعات نشان میدهند که بیشتر زنان احتمالاً ظرف ۶ ماه پس از زایمان فعالیت جنسی خود را از سر می گیرند، بسیاری تا ۱۸ ماه پس از زایمان سطح پایین تری از لذت جنسی و رضایت عاطفی را تجربه می کنند. بنابراین اگر به تازگی زایمان کرده اید و رابطه جنسی هنوز آخرین چیزی است که به آن فکر می کنید، فرصت بیشتری به خودتان دهید.
بهترین راه درمان
پیشنهاد می کنیم یک شب قرار عاشقانه ترتیب دهید که در آن با هم وقت بگذرانید و زمانی را به تنهایی با تمرکز بر صمیمیت فیزیکی داشته باشید، بدون اینکه لزوماً به دخول ختم شود. همچنین می توانید چیز جدیدی را امتحان کنید، مانند خواندن داستان های کوتاه جذاب برای یکدیگر، یا فقط دراز کشیدن در رختخواب و نزدیک بودن به هم. مهم ترین چیز این است که در مورد آن استرس نداشته باشید و همچنان به شریک زندگی خود نشان دهید که دوستش دارید و می خواهید نزدیک باشید.
مهم تر از همه، به یاد داشته باشید که هیچ قاعده خاصی در مورد شروع مجدد رابطه جنسی پس از زایمان وجود ندارد اما اگر نگران هستید، با ماما یا پزشک عمومی صحبت کنید.
۴-اثر جانبی دارو
بعضی داروها، به ویژه برخی از داروهای ضدافسردگی رایج، می توانند میل جنسی را کاهش دهند. اگر در مورد داروی خاصی نگرانی دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
۵-مشکل مصرف الکل یا مواد مخدر
مصرف زیاد الکل در طولانی مدت می تواند میل جنسی را کم کند، زیرا سطح تستوسترون را پایین می آورد. اگر حس می کنید در مصرف الکل یا مواد مخدر مشکل دارید، بهتر است با پزشک خود در مورد کمک های موجود صحبت کنید.
۶-وجود یک مشکل پزشکی
برخی بیماری های شایع مانند افسردگی، مشکلات تیروئید، سرطان و نارسایی قلبی، کلیوی یا کبدی می توانند بر میل جنسی تاثیر بگذارند. اگر نگران هستید که یک مشکل جسمی یا جنسی باعث کاهش میل جنسی شما شده باشد، با یک پزشک عمومی مشورت کنید.
